วันที่ 10 ธันวาคม ของทุกปี เป็นวันสำคัญยิ่งของประเทศไทย คือ วันรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ซึ่งเป็นวันที่เราชาวไทยได้ระลึกถึงการก่อกำเนิดระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทย และนับเป็นวันสำคัญที่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของรัฐธรรมนูญในฐานะกฎหมายสูงสุดของประเทศ
ในอดีต ประเทศไทยปกครองด้วยระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ แต่ด้วยกระแสการเปลี่ยนแปลงของโลกและการเรียกร้องสิทธิเสรีภาพของประชาชน ทำให้เกิดการปฏิวัติสยามในปี พ.ศ. 2475 ซึ่งนำมาสู่การเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์เป็นระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
ต่อมาในวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม ฉบับถาวรฉบับแรกแก่ประชาชนชาวไทย ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญในการสถาปนาระบอบประชาธิปไตยในประเทศไทยอย่างเป็นรูปธรรม
ความสำคัญของรัฐธรรมนูญ
รัฐธรรมนูญเปรียบเสมือนกฎหมายสูงสุดของประเทศ มีบทบาทสำคัญในการกำหนดโครงสร้างอำนาจของรัฐ กำหนดสิทธิและเสรีภาพของประชาชน รวมถึงเป็นหลักประกันในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ความสำคัญของรัฐธรรมนูญสามารถสรุปได้ดังนี้:
เป็นหลักประกันสิทธิและเสรีภาพของประชาชน: รัฐธรรมนูญบัญญัติสิทธิและเสรีภาพขั้นพื้นฐานของประชาชน เช่น สิทธิเสรีภาพในการแสดงออก สิทธิในการรวมกลุ่ม สิทธิในการเลือกตั้ง เป็นต้น ซึ่งเป็นหลักประกันให้ประชาชนสามารถใช้ชีวิตได้อย่างอิสระและมีคุณภาพ
เป็นเครื่องมือในการตรวจสอบและถ่วงดุลอำนาจ: รัฐธรรมนูญแบ่งแยกอำนาจรัฐออกเป็น 3 อำนาจ คือ อำนาจนิติบัญญัติ อำนาจบริหาร และอำนาจตุลาการ เพื่อป้องกันการใช้อำนาจในทางที่ผิด และเพื่อให้เกิดการตรวจสอบและถ่วงดุลอำนาจซึ่งกันและกัน
เป็นกรอบในการปกครองประเทศ: รัฐธรรมนูญกำหนดกระบวนการทางการเมืองต่างๆ เช่น การเลือกตั้ง การจัดตั้งรัฐบาล การออกกฎหมาย ซึ่งเป็นกรอบในการปกครองประเทศให้เป็นไปอย่างมีระเบียบและเป็นธรรม
เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นประชาธิปไตย: รัฐธรรมนูญเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงให้เห็นว่าประเทศนั้นปกครองโดยระบอบประชาธิปไตย และประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจทางการเมือง
ความหมายของวันรัฐธรรมนูญ
วันรัฐธรรมนูญจึงเป็นวันสำคัญที่ชาวไทยทุกคนควรตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญของรัฐธรรมนูญ เพราะรัฐธรรมนูญเป็นสิ่งที่สร้างขึ้นมาเพื่อประโยชน์ของประชาชนทุกคน การที่เราได้มีโอกาสใช้สิทธิและเสรีภาพต่างๆ ได้อย่างเต็มที่ ก็เป็นผลมาจากการที่มีรัฐธรรมนูญคุ้มครอง
ในแต่ละปี หน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชนต่างๆ จะจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองวันรัฐธรรมนูญ เพื่อให้ประชาชนได้ตระหนักถึงความสำคัญของรัฐธรรมนูญมากยิ่งขึ้น เช่น การจัดนิทรรศการเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และความสำคัญของรัฐธรรมนูญ การจัดเสวนาเกี่ยวกับประเด็นทางกฎหมายและการเมือง การประกวดเรียงความ หรือการจัดกิจกรรมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
ประชาชนเองก็มีบทบาทสำคัญในการรักษาและพัฒนารัฐธรรมนูญ โดยสามารถทำได้ดังนี้
ศึกษาและทำความเข้าใจรัฐธรรมนูญ: การศึกษาและทำความเข้าใจในเนื้อหาของรัฐธรรมนูญ จะทำให้ประชาชนสามารถใช้สิทธิและเสรีภาพของตนเองได้อย่างถูกต้อง และสามารถตรวจสอบการทำงานของรัฐบาลได้
มีส่วนร่วมทางการเมือง: การมีส่วนร่วมทางการเมือง เช่น การเลือกตั้ง การเข้าร่วมกิจกรรมทางการเมือง เป็นการแสดงออกถึงความเป็นเจ้าของประเทศ และเป็นการช่วยกันสร้างสังคมที่เป็นประชาธิปไตย
ปกป้องสิทธิเสรีภาพของตนเองและผู้อื่น: เมื่อเห็นว่ามีการละเมิดสิทธิเสรีภาพของตนเองหรือผู้อื่น ควรออกมาปกป้องและเรียกร้องความเป็นธรรม
วันรัฐธรรมนูญเป็นวันสำคัญที่ชาวไทยทุกคนควรตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญของรัฐธรรมนูญ เพราะรัฐธรรมนูญเป็นรากฐานของระบอบประชาธิปไตย เป็นหลักประกันสิทธิและเสรีภาพของประชาชน และเป็นเครื่องมือในการตรวจสอบและถ่วงดุลอำนาจ ดังนั้น การร่วมกันรักษาและพัฒนารัฐธรรมนูญจึงเป็นหน้าที่ของพวกเราทุกคน เพื่อให้ประเทศไทยได้ดำรงอยู่ภายใต้ระบอบประชาธิปไตยที่มั่นคงและยั่งยืน
