โดนัล ทรัมป์ นั่งอยู่บนเก้าอี้ประธานาธิบดีสหรัฐมา 73 วันแล้ว ถือว่าน่าจะยังอยู่ในช่วงดื่มน้ำผึ้ง พระจันทร์ หรือ Honey Moon period ซึ่งอเมริกันชนตั้งไว้ที่ 100 วัน ก่อนจะถึงเวลาที่สื่อมวลชน พรรคฝ่ายค้าน และกลุ่มคนเกลียดทรัมป์ จะลุยถล่มได้ตามอัธยาศัย แต่ในการทำโพล (Gallop Poll) สัปดาห์ที่แล้ว คะแนนความนิยมทรัมป์ตกลงมาถึงขีดต่ำสุดโดยได้รับความยอมรับเพียง 35%1 นับเป็นการร่วงแบบแรงและเร็วที่สุดเมื่อเทียบกับประธานาธิบดีอเมริกันทุกคนที่ผ่านมา
ทรัมป์ไต่เต้าขึ้นมาเป็นประธานาธิบดีสหรัฐฯได้ด้วยลมปาก ด้วยบุคลิกเฉพาะตัว และด้วยคำมั่นสัญญาที่โดนใจอเมริกันชน 26% ของผู้มีสิทธิออกเสียง2 แต่เขาจะอยู่รอดจนครบวาระสี่ปีหรือไม่ ? ความเป็นตัวตนของเขา ฐานเสียงของเขา และการบริหารงานในทำเนียบขาวของเขา จะเป็นตัวตัดสิน
อดีตของทรัมป์คือเซลล์แมนตัวฉกาจที่ทำธุรกิจอสังหาริมทรัพย์จนร่ำรวย และเขามักหยิบยกมาเป็นจุดขายอยู่เสมอว่าเขาคือเจ้าพ่อแห่งการทำดีล3,4 บุคคลิกของผู้นำที่ใช้ความเด็ดขาดเป็นอาวุธของทรัมป์ได้รับการหนุนนำด้วยการเป็นดาราทีวีในซี่รี่ย์เกมส์โชว์อันโด่งดังของอเมริกาชื่อ “The Celebrity Apprentice”5 เป็นเวลาถึง 11 ปีก่อนเขากระโดดเข้าสังเวียนการเมือง ชาวบ้านร้านตลาดในอเมริกาจำนวนมาก จึงจดจำและชื่นชอบทรัมป์ที่สวมบทบาทผู้ตัดสินคนเข้าแข่งขันว่าจะแพ้หรือชนะ ด้วยท่าเด็ดของเขาคือการชี้นิ้วไปที่ผู้แพ้ แล้วพูดอย่างดุดันว่า “คุณถูกไล่ออก” (You’re fired)
แต่อดีตของเขาก็มีจุดด่างพร้อยไม่น้อยไปกว่าจุดเด่น การทำธุรกิจของทรัมป์สร้างความเดือดร้อนให้คนที่เข้าไปเกี่ยวข้องจำนวนไม่น้อย เดอะ วอชิงตัน โพสต์6 รายงานว่าทรัมป์ยื่นขอล้มละลายบริษัทตัวเอง 6 ครั้งเพื่อหนีความรับผิดชอบด้านหนี้สินที่เขาไปลงทุนไว้ในธุรกิจคาสิโนและโรงแรม
และเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา คดีฟ้องร้องมหาวิทยาลัยทรัมป์ที่ยืดเยื้อมานานหลายปีก็เพิ่งจะยุติลงด้วยการที่ศาลอนุญาติยอมความกันในคดีฟ้องหมู่ (class action)7 ที่นักศึกษา 3730 คนฟ้องเรียกค่าเสียหายว่าถูกหลอกด้วยการโฆษณาชวนเชื่อเกินจริง งานนี้ผู้เสียหายได้เงิน 25 ล้านเหรียญไปถัวเฉลี่ยกัน แต่ทรัมป์ก็ไม่ยอมกล่าวคำขอโทษอยู่ดี
ฐานเสียงของทรัมป์ไม่สนใจในมาตรฐานทางจริยธรรมของเขา คลิปฉาวที่เขาคุยโวว่าเขาชอบ “จับจิ๋ม” (grab them by the pussy) สาวที่เขาถูกใจ8 ที่ถูกปล่อยออกมาตอนทรัมป์หาเสียงเลือกตั้งก็ยังเอาเขาลงไม่ได้ เบื้องหลังสีเทาเหล่านี้ของทรัมป์ไม่อาจทำให้ฐานเสียงของเขาเปลี่ยนความเชื่อว่า เขาคือหนึ่งเดียวคนนั้นที่จะมากวาดล้างกำจัดการคอรัปชั่นในรัฐบาล ตามที่เขาหาเสียงมาตลอดและกล่าวย้ำในพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่ง9
ฐานเสียงผู้จงรักภักดีของทรัมป์คือใคร? ฐานเสียงจำนวนมากของทรัมป์คือผู้ที่ปรับตัวไม่ทันโลกยุคใหม่ เมื่อทุนของอเมริกาไหลออกไปสู่ที่ ๆต้นทุนถูกกว่าในโลกอันไร้พรมแดนยุคใหม่ เมื่อโรงงานในอเมริกาปิดลงหรือปลดคนงาน คนเหล่านี้ก็ไม่มีพื้นความรู้ที่จะหางานใหม่ในภาคอุตสาหกรรมใหม่ๆได้ ผู้พ่ายแพ้เหล่านี้มองดูผู้อพยพ ไม่ว่าจะเป็นชาวเอเชีย ชาวลาตินอเมริกา และตอนหลังคือชาวตะวันออกกลางที่เข้ามาในประเทศได้รับสวัสดิการเหมือนอเมริกันชน และทำงานหนักในงานที่ชาวอเมริกันไม่ต้องการทำ จนฐานะดีขึ้นเรื่อย ๆ ย่อมไม่แปลกที่ผู้อยู่มาก่อนเหล่านี้จะไม่พอใจ
เมื่อทรัมป์หาเสียงด้วยคำมั่นสัญญาว่า10จะกีดกันพวกมุสลิมที่มาก่อการร้ายในสหรัฐ จะไล่ผู้อพยพเข้าเมืองอย่างผิดกฎหมาย จะสร้างกำแพงกั้นแมกซิโกเพื่อกันพวกหลบหนีเข้ามาทำงานและพวกค้ายาเสพติด จะเปิดให้มีการทำเหมืองถ่านหินได้อีก จะตั้งกำแพงภาษีเพื่อลงโทษบริษัทอเมริกาที่ไปลงทุนต่างประเทศ จะเล่นงานประเทศที่ได้เปรียบดุลการค้าอเมริกา จะทบทวนข้อตกลงการค้าเสรี NAFTA จะยกเลิกข้อตกลงการค้าเสรี TPP นโยบายเหล่านี้ที่เล่นงานผู้อพยพและผู้ก่อการร้าย หันหลังให้พลังงานสะอาด และกีดกันทางการค้า มีจุดมุ่งหมายสำคัญที่สุดคือสร้างงานให้ชาวอเมริกา เพื่อทำให้อเมริกากลายเป็นชาติที่ยิ่งใหญ่อีกครั้ง (Make America Great Again)11 คำพูดของทรัมป์จึงโดนใจอเมริกันชนจำนวนมากพอที่จะส่งเขาติดลมบนจนกลายเป็นประธานาธิบดีอเมริกาคนที่ 45
การเอาใจฐานเสียงของทรัมป์คือสิ่งที่น่ากลัวสำหรับคนอเมริกาจำนวนมาก แต่จนถึงวันเลือกตั้งโพลแทบทุกโพลก็ยังชี้ว่าทรัมป์แพ้แน่ นักวิจารณ์การเมืองแนวคิดเสรีนิยมหลายคนหัวเราะเยาะทรัมป์ และวิจารณ์ว่าความคิดของเขาเหยียดผิว โดดเดี่ยวประเทศ ฟั่นเฟือน บ้าระห่ำ และเป็นไปไม่ได้12,13,14
เมื่อทรัมป์เริ่มทำตามคำสัญญาเหล่านั้นหลังสาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดี ความโกลาหลจึงเกิดขึ้นไม่เฉพาะในอเมริกาแต่กำลังจะแผ่ขยายไปทั่วโลก ตั้งแต่คำสั่งในสัปดาห์แรกที่ห้ามคนจากชาติมุสลิม 7 ประเทศเข้าสหรัฐ15 ซึ่งถูกต่อต้านจนยังคาราคาซังอยู่ในหลายศาล คำสั่งทบทวนกฎหมายพลังงานสะอาด เมื่อสัปดาห์ก่อน16 ซึ่งจะส่งผลต่อความพยายามของนานาชาติที่ต้องการชะลอภาวะโลกร้อน
ดุลอำนาจของโลกที่อเมริกาเป็นผู้นำของโลกเสรีประชาธิปไตยตั้งแต่สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สองก็กำลังถูกสั่นคลอน คำขู่ของทรัมป์เมื่อตอนหาเสียงว่าอาจเลิกการสนับสนุนนาโต้ได้รับการตอกย้ำอีกครั้งเมื่อทรัมป์ให้สัมภาษณ์นักข่าวจากเยอรมันและอังกฤษอย่างดูแคลนนาโต้ว่า “ล้าสมัย” และขายไอเดียว่าเขาอาจยกเลิกการลงโทษรัสเซียที่ไปบุกยูเครนแลกกับการลดอาวุธนิวเคลีย17
ขณะที่ทรัมป์หันไปเอาใจรัสเซียจนออกนอกหน้า เขาก็แสดงท่าทีเหมือนจะประกาศสงครามการค้ากับทั่วโลกโดยเฉพาะกับจีน ด้วยการออกคำสั่งประธานาธิบดีให้ทำการศึกษา 16 ประเทศที่เอาเปรียบอเมริกาทางการค้าเพื่อหามาตรการตอบโต้ภายใน 90 วัน ทรัมป์ไม่สนว่าประธานาธิบดีสีจิ้นผิงกำลังจะมาเยือนสหรัฐในวันพฤหัสบดีที่จะถึงนี้แล้ว18 ประเทศไทยเองก็ติดร่างแหไปด้วย พร้อมกับญี่ปุ่น เยอรมัน ฝรั่งเศส และแม้แต่เพื่อนบ้านใกล้ชิดอย่างแคนาดา19
ภายในประเทศ ทรัมป์เพิ่งจะประสบความพ่ายแพ้ทางการเมืองครั้งยิ่งใหญ่ เมื่อแผนการยกเลิกโอบาม่าแคร์ ที่พรรครีพับบลิกันวางแผนไว้ถึงเจ็ดปี ต้องล้มเหลวแบบหน้าแตกไม่รับเย็บ เพราะสส.พรรครีพับบลิกันด้วยกันไม่เอาด้วย จนทรัมป์และประธานสภา “นายพอล ไรอัน” ผู้เสนอร่างใหม่เข้ารัฐสภาต้องดึงร่างกฎหมายนี้ออกมาแทบไม่ทัน
ไม่น่าแปลกใจที่ร่างนี้จะแท้งตั้งแต่ยังไม่ออกเสียง หรือ death on arrival เพราะบรรดาส.ส.พรรครีพับบลิกันถูกประชาชนในเขตเลือกตั้งของตัวเองประท้วงตามที่ทำการเทศบาล หรือ town hall แบบถล่มทลายหลายต่อหลายแห่ง ทรัมป์ใช้วิธีข่มขู่ให้ส.ส.เหล่านี้ลงคะแนนเสียงให้ร่างกฎหมายนี้ผ่าน ไม่งั้นจะโดนเล่นงาน แต่สส.เหล่านี้ก็คงประเมินแล้วว่ายกมือให้ก็ไม่คุ้มที่จะสอบตกในการเลือกตั้งสมัยหน้า ก็จะให้ยกมือได้อย่างไรในเมื่อร่างกฎหมายฉบับใหม่จะทำให้อเมริกันชน 24 ล้านคนไร้ซึ่งความคุ้มครองจากประกันสุขภาพ20
แต่หลังการพ่ายแพ้ทรัมป์กลับออกมากล่าวโทษว่า เป็นความผิดของพรรคแดโมแครทที่ไม่ยอมยกมือให้เลยแม้แต่คนเดียว21 ซึ่งมันก็แน่นอนอยู่แล้วเพราะ Obamacare เป็นผลงานชิ้นโบว์แดงของประธานาธิบดีโอบาม่า และถึงแม้มันจะไม่สมบูรณ์แบบแต่ทรัมป์ก็ไม่มีมารยาทพอจะเข้าหาพรรคเดโมแครทเพื่อต่อรองนอกรอบหรือขอความสนับสนุนแม้แต่ครั้งเดียว
ทรัมป์ยังมีอีกหลายนโยบายที่ขาดการไตร่ตรอง ซึ่งก็กำลังถูกชงให้เข้าไปโหวตกันอีกในอนาคตอันใกล้ แต่ถึงนโยบายเหล่านี้จะเข้าท่าหรือไม่เข้าท่า ไม่ว่าอเมริกันชนจะเดือดร้อนแค่ไหน ประชาธิปไตยในสายเลือดก็จะทำให้ทุกคนต้องจำทนไปจนครบสี่ปี ทรัมป์คงจะปลอดภัยจากการผลักดันนโยบายที่ไม่เข้าตากรรมการไปจนครบสี่ปี
แต่สิ่งที่น่าจะมีผลต่อการอยู่หรือการไปของทรัมป์มากที่สุดในขณะนี้ คือความเกี่ยวโยงกับอดีตศัตรูตัวฉกาจคือรัสเซีย เรื่องนี้กำลังร้อนระอุและเป็นเผือกร้อนที่ทรัมป์สลัดไม่หลุดมาเป็นสัปดาห์ที่สี่แล้ว ตั้งแต่เขาพยายามกลบข่าวฉาวโฉ่เรื่องที่ ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงของเขาคือนายพลไมเคิล ฟลิน ลาออกเพราะพูดบิดเบือนเรื่องการพบปะพูดคุยกับเอกอัคราชทูตรัสเซีย22
ทรัมป์พยายามกลบข่าวฉาวเรื่องรัสเซียด้วยการทวีทว่าประธานาธิบดีโอบาม่าแอบดักฟังโทรศัพท์ของเขาที่อาคาร ทรัมป์ทาวเวอร์23 เรื่องนี้แหละที่อาจจะทำให้ปลาหมอทรัมป์ตายเพราะปาก โปรดติดตามตอนต่อไป “ศึกไซเบอร์คู่จิ้น ปูตินปั่นหัวทรัมป์?” ความมันส์ระดับ Game of Throne บวก Bourne Identity คอหนังและคอข่าวทรัมป์ ห้ามพลาด
XXXXX
- Steven Shepard, “Trump suffers month of rough polling”, www.politico.com, 31 Mar 2017
- Ryan McMaken, “26 Percent of Eligible Voters Voted for Trump”, Mises Wire, 11 Sept 2017
- Biography – Donald Trump – Master of the Deal, (DVD),www.amazon.com
- Donald Trump Biography, http://www.biography.com/people/donald-trump-9511238
- The Apprentice (U.S. TV Series, Wikipedia)
- Michelle Lee, “Fact Check: Has Trump declared bankruptcy four or six times?”, The Washington Post, 27 Sept 2016
- Steve Eder and Jennifer Medina, “Trump University Suit Settlement Approved by Judge”, The New York Time, 31 Mar 2017
- Ben Mathis-Lilley, “Trump was recorded in 2005 Bragging about grabbing women “by the pussy”, www.slate.com, 7 Oct 2016,
- Ashley Parker, “Democrats laugh at Trump’s claim he is “draining the swamp”, The Washington Post, 1 Mar 2017
- Gregory Krieg, Will Mullery, Tal Yellin, “Trump’s Promises”, CNN Politics, 28 Mar 2017
- Trump: Make America Great Again, www.donaldjtrump.com
- Real Time with Bill Maher, www.hbo.com
- The Late Show with Stephen Colbert, www.cbs.com
- The Daily Show with Trevor Noah, www.cc.com
- “Executive Order: Protecting the Nation from Foreign Terrorist Entry into the United States”, The White House, Office of the Press Secretary, 27 Jan 2017
- Mythili Sampathkumar, “Donald Trump signs executive order overhauling Barack Obama’s attempts to slow climate change”, The Independent, 29 Mar 2017
- Rainer Buergin and Toluse Olorunnipa, “Trump Slams NATO, Floats Russia Nuke Deal in European interview”, Bloomberg, 16 Jan 2016,
- Jeremy Diamond, “Trump tackles trade abuses ahead of meeting with Chinese president”, CNN Politics, 31 Mar 2017
- Mike Blanchfield, “Trump to order probe into how 16 countries are abusing trade with the U.S., including Canada”, The Canadian Press, 31 Mar 2017
- Donald M. Berwick, “Obamacare Can Survive Trump”, The New York Time, 1 April 2017
- Robert Pear, Thomas Kaplan and Maggie Haberman, “In Major Defeat for Trump, Push to Repeal Health Law Fails”, The New York Times, 24 Mar 2017
- Maggie Haberman, Matthew Rosenberg, Matt Apuzzo and Glenn Thrush, “Michael Flynn Resigns as National Security Adviser”, The New York Times, 13 Feb 2017
- Zack Beauchamp, “The Devin Nunes/Trump/wiretapping controversy, explained”, www.vox.com, Mar 23, 2017
โดย สุนีย์ สถาพร