คำว่า “สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์”
หมายถึงในโลกนี้มีเพียงแห่งเดียว ลองคิดดูว่าถ้าสินค้าของเรามีสัญลักษณ์จีไอแปะอยู่บนกล่องนั่นแปลว่ามีที่เดียวในโลก
นอกจากจะป้องกันการปลอมแปลงแล้วยังเป็นการเพิ่มมูลค่าของสินค้าอย่างมหาศาล เช่นข้าวที่ได้รับสัญลักษณ์จีไอ
เกิดในท้องถิ่นไหน มีคุณสมบัติพิเศษที่แตกต่างอย่างไร ถือว่าเป็นสินค้าท้องถิ่นนั้นจะหาที่ไหนมาทดแทนไม่ได้
นี่คือความพิเศษของสัญลักษณ์จีไอ
“ตราสัญลักษณ์จีไอ” จะมอบให้กับเกษตรกรหรือผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องกับสินค้าทางการเกษตร
เช่น กรณีของข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ ผู้ที่สามารถขึ้นทะเบียนจีไอได้ก็คือเกษตรกร
โรงสี ชาวนา หรือผู้ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิตข้าว โดยกรมทรัพย์สินทางปัญญาจะดำเนินการให้มีกระบวนการควบคุมตรวจสอบการผลิต
มีคู่มือและแผนปฏิบัติงานตรวจสอบย้อนกลับไปจนถึงต้นทางเพื่อให้รู้ถึงแหล่งที่มา ก่อนจะขึ้นทะเบียนและมอบตราสัญลักษณ์ที่สามารถนำไปติดไว้ที่ผลิตภัณฑ์ต่าง
ๆ
สหภาพยุโรป
หรือ อียู เป็นภูมิภาคหนึ่งซึ่งให้ความสำคัญกับสัญลักษณ์จีไออย่างมาก แต่ถ้าเราจะนำสินค้าจีไอไปเปิดตลาดในยุโรป
ก็ต้องยื่นจดทะเบียนจีไอในเวทีประชาคมยุโรปและต้องได้รับการรับรองจากประเทศสมาชิกสมาคมยุโรปทุกประเทศ
ถ้ามีใครคัดค้านก็เท่ากับว่าไม่ผ่านการรับรอง
เช่นครั้งหนึ่งเราเคยนำข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ไปจดทะเบียนจีไอในกลุ่มประชาคมยุโรป
โดยนำเสนอคุณลักษณะพิเศษคือมีกลิ่นหอม หุงขึ้นหม้อ รสชาติอร่อย ปลูกในพื้นที่กันดาร
กระทั่งได้รับการยกย่องว่ามีชื่อเสียงที่สุดในโลก ใช้เวลาผลักดันถึง 5 ปี เนื่องจากตอนแรกถูกคัดค้านโดย
5 ประเทศคือ ฝรั่งเศส อังกฤษ อิตาลี เบลเยียม เนเธอร์แลนด์ โดยทั้ง
5 ประเทศให้เหตุผลว่าอยากให้ใช้ชื่อว่าข้าวหอมมะลิหรือชื่อในลักษณะสามัญนาม แต่ไทยไม่ยอม
ต้องการจดในชื่อข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้เท่านั้น เพื่อการันตีว่าข้าวทุกถุงผ่านการบรรจุในพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้จะนำออกไปบรรจุในพื้นที่อื่นไม่ได้
กระทั่งผ่านความเห็นชอบจากกลุ่มประชาคมยุโรปในที่สุด กลายเป็นสินค้าตัวแรกของไทยที่จดทะเบียนจีไอในอียู
และเป็นที่ 3 ของโลกรองจากชาของอินเดีย และกาแฟของโคลัมเบีย
ปัจจุบันมีจังหวัดที่มีสินค้าจีไอจำนวน
53 จังหวัด 61 ชนิดสินค้า อาทิ มะขามหวานเพชรบูรณ์
ขนมหม้อแกงเมืองเพชร หมูย่างเมืองตรัง นิลเมืองกาญจนบุรี ชามตราไก่ลำปาง
ผ้าไหมยกดอกลำพูน ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง ส้มโอนครชัยศรี การแฟดอยตุง กาแฟดอยช้าง
เป็นต้น ถ้าสินค้าเหล่านี้ได้รับการจดทะเบียนจีไอในระดับโลก ก็จะเป็นการเพิ่มมูลค่า
และส่งออกได้มากขึ้น
ที่มา : Thiquote
