สำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) ออกพันธบัตรรัฐบาลมูลค่า 3 หมื่นล้านบาท เชื่อมโยงกับความยั่งยืน (SLB) ฉบับแรก โดยได้รับการสนับสนุนทางเทคนิคจากสถาบันการเติบโตสีเขียวโลก (GGGI) ในการระบุและตรวจสอบความถูกต้องของตัวชี้วัดประสิทธิภาพหลัก (KPI) และเป้าหมายประสิทธิภาพความยั่งยืน (SPT) ของพันธบัตรรัฐบาล
“ประเทศไทย” กลายเป็นประเทศแรกในเอเชีย และเป็นประเทศที่สามของโลก รองจากชิลีและอุรุกวัย ที่ออกตราสารทางการเงินที่สร้างสรรค์นี้ ซึ่งมุ่งเป้าไปที่การปรับปรุงเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม
พันธบัตร SLB มีอายุ 15 ปี
เป้าหมายลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
เพิ่มจำนวนรถยนต์ปล่อยมลพิษเป็นศูนย์
โดยพันธบัตร SLB มีอายุ 15 ปี และมีเป้าหมายระดับชาติ 2 ประการในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ได้แก่ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลง 30% ภายในปี 2030 (พ.ศ.2573) (เมื่อเทียบกับสถานการณ์ปกติ) สอดคล้องกับเป้าหมายการมีส่วนร่วมที่กำหนดโดยประเทศ (NDC) ที่ไม่มีเงื่อนไขของประเทศ และเพิ่มจำนวนการจดทะเบียนรถยนต์นั่งส่วนบุคคลและรถปิกอัพที่ปล่อยมลพิษเป็นศูนย์เป็น 440,000 คันต่อปี ซึ่งสอดคล้องกับนโยบาย 30@30 ของประเทศไทย ซึ่งมีเป้าหมายเร่งรัดการนำรถยนต์ไฟฟ้ามาใช้อย่างน้อย 30% ภายในปี พ.ศ.2573 หากประเทศไทยไม่สามารถบรรลุเป้าหมายดังกล่าว อัตราดอกเบี้ยของพันธบัตร SLB จะเพิ่มขึ้นเป็นค่าปรับ ในทางกลับกัน การบรรลุเป้าหมายดังกล่าวจะส่งผลให้อัตราดอกเบี้ยลดลง
ก่อนการเสนอขายครั้งแรก PMDO ได้ประกาศแผนการออก SLB มูลค่า 130,000 ล้านบาท (3.9 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) ในปี 2025 (พ.ศ.2568)
พัชรา อนันตศิลป์ ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) กล่าวว่า การออกพันธบัตรครั้งนี้สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของประเทศไทยต่อความยั่งยืนและการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศ ด้วยการเชื่อมโยงแรงจูงใจทางการเงินกับตัวชี้วัดประสิทธิภาพหลักที่เกี่ยวข้องกับความยั่งยืน SLB จึงเสริมสร้างความสามารถของเราในการบรรลุเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศของประเทศไปพร้อมกับส่งเสริมแนวทางการจัดหาเงินทุนอย่างยั่งยืน
ตลาดพันธบัตรสีเขียวขยายตัวในประเทศไทย
ตลาดพันธบัตรที่ยั่งยืนของประเทศไทยขยายตัวในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยพันธบัตรสีเขียวเป็นพันธบัตรที่พบเห็นได้ทั่วไปมากที่สุด ซึ่งส่วนใหญ่ออกโดยบริษัทเอกชน จนถึงขณะนี้ ผู้ที่ออก SLB ทั้งหมดในประเทศไทยล้วนมาจากภาคเอกชน
ความสำเร็จครั้งแรกของไทย
เป็นตัวอย่างให้ประเทศอื่น ๆ ในเอเชีย
เฮเลน่า แมคลีโอด รักษาการผู้อำนวยการใหญ่ GGGI กล่าวว่า นี่คือความสำเร็จครั้งสำคัญที่สร้างเวทีให้ประเทศอื่น ๆ ในเอเชียและทั่วโลกได้พิจารณาตราสารที่คล้ายคลึงกัน เราหวังว่าการออกพันธบัตรครั้งนี้จะสร้างแรงบันดาลใจให้ประเทศเพื่อนบ้านนำเครื่องมือทางการเงินที่ยั่งยืนมาใช้ และเสริมสร้างความร่วมมือในการบรรลุเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศร่วมกัน
สุชัย บูรณวลาโชค หัวหน้าฝ่ายการลงทุนของ GGGI ประจำประเทศไทย กล่าวว่า ตั้งแต่ต้นปี 2024 (พ.ศ.2567) GGGI ได้ให้การสนับสนุนทางเทคนิคที่จำเป็นแก่ PDMO ผู้จัดหาพันธบัตร และกระทรวงที่เกี่ยวข้อง โดยช่วยเหลือพวกเขาในการรับมือกับความซับซ้อนในการเปลี่ยนผ่านจากการออกพันธบัตรเพื่อความยั่งยืนที่ใช้ผลตอบแทนเป็นพันธบัตร SLB ที่อิงตามผลงาน
“การสนับสนุนของ GGGI รวมถึงการอำนวยความสะดวกในการกำหนดเส้นฐานและเป้าหมายที่แม่นยำสำหรับ SLB เพื่อให้แน่ใจว่า KPI และ SPT สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของประเทศไทยต่อเป้าหมาย นโยบาย และลำดับความสำคัญด้านความยั่งยืน หลังจากออก SLB แล้ว GGGI จะยังคงสนับสนุน PDMO ในการจัดทำรายงานความคืบหน้า SLB ประจำปีฉบับแรกและการตรวจสอบอิสระโดยผู้ตรวจสอบบุคคลที่สามเพื่อกำหนดมาตรฐานสำหรับการรายงาน” เขากล่าวเสริม
กลุ่มสนับสนุนพันธบัตร
การออก SLB ของประเทศไทยได้รับการสนับสนุนจากกองทุนทรัสต์โลก (GTF) เกี่ยวกับเครื่องมือทางการเงินที่ยั่งยืน ซึ่งเป็นโปรแกรมสี่ปีที่เริ่มต้นในปี 2023 (พ.ศ.2566) โดยได้รับความช่วยเหลือจากแกรนด์ดัชชีแห่งลักเซมเบิร์ก โปรแกรมดังกล่าวมีจุดมุ่งหมายเพื่อเร่งการนำเครื่องมือทางการเงินที่ยั่งยืนมาใช้ รวมถึงพันธบัตรตามธีมและสวอปหนี้เพื่อธรรมชาติในประเทศกำลังพัฒนา ผ่านความร่วมมือกับสถาบันการเงินและผู้กำหนดนโยบายในพื้นที่ GTF เกี่ยวกับเครื่องมือทางการเงินที่ยั่งยืนมุ่งหวังที่จะเพิ่มความพร้อมของเงินทุนสำหรับโครงการที่ส่งเสริมการปกป้องสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา
ตั้งแต่ปี 2014 (พ.ศ. 2557) GGGI ได้ทำงานร่วมกับรัฐบาลไทยและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่น ๆ เพื่อส่งเสริมการเติบโตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สนับสนุนความพยายามลดการปล่อยคาร์บอนและสร้างงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมผ่านโครงการริเริ่มด้านการจัดการขยะ อาคารสีเขียว อุตสาหกรรมสีเขียว และการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศ
มูลค่าพันธบัตรทั่วโลก
ทั้งนี้ พันธบัตรสีเขียวของรัฐบาลเป็นหลักทรัพย์หนี้ที่รัฐบาลออกเพื่อระดมทุนสำหรับโครงการที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมและสภาพอากาศ พันธบัตรเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของแนวโน้มที่กว้างขึ้นสู่การเงินที่ยั่งยืน ซึ่งรัฐบาลและบริษัทต่างๆ มีเป้าหมายที่จะบรรลุวัตถุประสงค์ด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และการกำกับดูแล (ESG)
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีมากกว่า 30 ประเทศ ที่ออกพันธบัตรสีเขียวของรัฐบาล ผู้จัดจำหน่ายรายสำคัญบางราย ได้แก่:
- ฝรั่งเศส: ฝรั่งเศสเป็นหนึ่งในประเทศแรกๆ ที่ออกพันธบัตรสีเขียวของรัฐบาลเพื่อระดมทุนสำหรับโครงการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับสภาพอากาศ
- เยอรมนี: เยอรมนียังได้เปิดตัวพันธบัตรสีเขียวของรัฐบาลเพื่อระดมทุนสำหรับโครงการพลังงานหมุนเวียนและบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ
- โปแลนด์: โปแลนด์กลายเป็นประเทศแรกในยุโรปกลางและยุโรปตะวันออกที่ออกพันธบัตรสีเขียวของรัฐบาล
- จีน: แม้ว่าจีนจะมีตลาดพันธบัตรสีเขียวในภาคธุรกิจที่ครอบคลุมมากกว่า แต่จีนก็เริ่มออกพันธบัตรสีเขียวของรัฐบาลสำหรับโครงการด้านสิ่งแวดล้อมด้วยเช่นกัน
- สหรัฐอเมริกา: สหรัฐอเมริกาได้เริ่มสำรวจการออกพันธบัตรสีเขียวทั้งในระดับรัฐและระดับรัฐบาลกลาง
ทั่วโลกมูลค่าการออกพันธบัตรสีเขียวเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง
ปี 2566 มูลค่าทะลุ 6.9 ล้านล้านบาท
ในแง่ของมูลค่า การออกพันธบัตรสีเขียวของรัฐบาลทั่วโลกเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในปี พ.ศ. 2566 การออกพันธบัตรทั้งหมดได้ทะลุ 200,000 ล้านดอลลาร์ (6.9 ล้านล้านบาท) โดยคาดว่าประเทศต่างๆ จะยังคงเพิ่มการออกพันธบัตรต่อไปในขณะที่พวกเขาจัดการกับเป้าหมายด้านสภาพภูมิอากาศ ประเทศต่างๆ จำนวนมากกำลังใช้เงินที่ระดมมาได้เพื่อปฏิบัติตามพันธกรณีภายใต้ ข้อตกลงปารีส และกรอบงานด้านสิ่งแวดล้อมระดับโลกอื่นๆ
