เคยสังเกตตัวเองไหม หลังจากเทศกาลวันหยุดยาว ตัวอย่างเช่นเทศกาลปีใหม่ เราหยุดทำงานหลายวัน มีวันพักผ่อนมากมาย แต่เรากลับไม่รู้สึกสบายเนื้อสบายตัว จนดูเหมือนว่าเราป่วยไปหรือเปล่า…
แปลโดย: วันทนา อรรถสถาวร
ปรากฏการณ์นี้เรียกกันว่า “อาการป่วยจากการพักผ่อน” โดยนักจิตวิทยาชาวดัตช์แอด วิงเกอร์โฮเอทส์ (Ad Vingerhoets) ซึ่งอธิบายสถานการณ์นี้ได้ชัดเจน นั่นคือ การป่วยทันทีที่มีเวลาว่าง
ดร. คอรินน์ อาห์ราบี-เนจาด (Corrine Ahrabi-Nejad) อาจารย์ด้านจิตวิทยาการแพทย์ที่ศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย เออร์วิง กล่าวว่า เมื่อเราอยู่ในวัฒนธรรมที่ให้ความสำคัญกับประสิทธิภาพการทำงาน เรามักจะไม่ได้จัดตารางเวลาพักผ่อนที่ร่างกายต้องการอย่างแน่นอน
“หากคุณไม่จัดสรรเวลาให้กับร่างกาย ร่างกายของคุณก็จะจัดสรรเวลาให้กับคุณเองความเครียดเรื้อรังและการทำงานหนักเกินไปจะเข้ามาตามหลอกหลอนคุณในทางใดทางหนึ่ง”
โรคขาดการพักผ่อนทำให้เกิดอะไร?
แม้ว่าการศึกษาเบื้องต้นเกี่ยวกับอาการป่วยจากการพักผ่อนจะมีผู้เข้าร่วมประมาณ 2,000 คนชาวดัตช์ แต่ยังจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมในกลุ่มประชากรที่หลากหลาย
ดร. เดวิด มิชชูลอนผู้อำนวยการโครงการทางคลินิกและการวิจัยโรคซึมเศร้าที่โรงพยาบาลทั่วไปแมสซาชูเซตส์ กล่าวว่า ไม่ถือเป็นอาการทางการแพทย์โดยตรง แต่เป็นปรากฏการณ์ที่มองเห็นได้
อย่างไรก็ตาม ยังมีกลไกบางอย่างที่อาจใช้งานได้
ความเครียด
ฮอร์โมนความเครียดเช่นอะดรีนาลีนและคอร์ติซอลจะไปกดการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันเมื่อความเครียดลดลง ร่างกายจะอ่อนแอลงชั่วคราว ทำให้เจ็บป่วยได้ง่ายขึ้น
มิชูลอนกล่าวว่า “เมื่อร่างกายอยู่ในภาวะเครียด ร่างกายจะอยู่ในภาวะต่อสู้หรือหนี หากร่างกายลดการป้องกันลงอย่างกะทันหัน หรือหากร่างกายสัมผัสกับไวรัส ไวรัสที่ปกติจะถูกกำจัดออกไปอาจเข้ามาแทนที่และเข้ามาตั้งหลักในระบบของเรา”
ความเครียดเรื้อรังจะทำให้ภาวะนี้แย่ลง แม้ว่าความเครียดในระยะสั้นจะช่วยเพิ่มการทำงานของภูมิคุ้มกันได้ แต่ความเครียดในระยะยาวสามารถขัดขวางการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันได้3 “ความเครียดเรื้อรังทำให้ร่างกายของคุณสึกหรอมาก” อาห์ราบี-เนจาดกล่าว ซึ่งอาจนำไปสู่ ความดัน โลหิตสูงการอักเสบและปัญหาการย่อยอาหาร
การได้รับเชื้อโรคขณะเดินทาง
การเดินทางมักเกี่ยวข้องกับสถานที่ที่มีผู้คนพลุกพล่าน เช่น สนามบินและเครื่องบิน ซึ่งเป็นแหล่งรวมของแบคทีเรียและไวรัส หลังจากเครียดเป็นเวลานาน ระบบภูมิคุ้มกันของคุณอาจต่อสู้ดิ้นรนเพื่อต่อสู้กับความเจ็บป่วย
มิชชูลอนกล่าวว่า “ยิ่งคุณไปในสถานที่ที่มีผู้คนพลุกพล่านมากเท่าไร คุณก็ยิ่งเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยมากขึ้นเท่านั้น” การวางแผนการเดินทางที่แน่นขนัดและเต็มไปด้วยผู้คนอาจเพิ่มระดับความเครียดและความเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยได้มากขึ้น
การเปลี่ยนแปลงกิจวัตรประจำวัน
วันหยุดมักจะรบกวนนิสัยประจำวัน เช่น ตารางการนอนและการรับประทานอาหาร การศึกษามากมายแสดงให้เห็นว่าการนอนไม่เพียงพออาจทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง นำไปสู่การอักเสบเรื้อรังและ เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ เจ็บป่วย หรือโรคภูมิต้านทานตนเอง
ในขณะเดียวกัน การเปลี่ยนแปลงโภชนาการอย่างกะทันหันอาจขัดขวางการย่อยอาหาร เปลี่ยนระดับอินซูลิน และส่งผลต่อระดับพลังงาน การศึกษาในปี พ.ศ. 2563 พบว่าโภชนาการที่ไม่เพียงพอสามารถส่งผลต่อความเหนื่อยล้าในผู้สูงอายุได้อย่างมีนัยสำคัญ
ลักษณะบุคลิกภาพ
อาห์ราบี-เนจาดกล่าวว่าบุคคลที่ประสบความสำเร็จสูงอาจประสบปัญหาในการผ่อนคลายอย่างเต็มที่ พวกเขามักชอบอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ทำให้หัวใจเต้นเร็วหรือท้าทายตนเอง และการไม่สามารถผ่อนคลายได้อาจทำให้พวกเขามีแนวโน้มที่จะป่วยจากการพักผ่อนมากเกินไป
คุณจะหลีกเลี่ยงอาการป่วยจากการพักผ่อนไม่เพียงพอได้อย่างไร?
เพื่อลดความเสี่ยงของการเจ็บป่วยจากการพักผ่อน ให้ค่อยๆ เปลี่ยนมาพักผ่อนแทนการเลิกงานทันทีหลังจากเครียดมาก นี่คือเคล็ดลับบางประการ:
ผ่อนคลายในช่วงพัก:ลดภาระงานและความเครียดในช่วงไม่กี่วันก่อนจะหยุดพัก “หลายคนทำงานหนักมากในช่วงไม่กี่วันก่อนจะหยุดพัก ซึ่งอาจทำให้พวกเขาเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยได้” มิชชูลอนกล่าว
ให้ความสำคัญกับการพักผ่อน:กำหนดเวลาการนอนหลับให้สม่ำเสมอและรับประทานอาหารที่สมดุล แม้ในขณะเดินทาง
ฝึกการผ่อนคลาย:หากคุณมีปัญหาในการพักผ่อน ให้ลองทำกิจกรรมที่กระฉับกระเฉงแต่สนุกสนาน เช่น งานอดิเรก ที่ทำให้คุณรู้สึกสำเร็จโดยไม่เกิดความเครียดในระดับที่ไม่ดีต่อสุขภาพมิชชูลอนกล่าว
ปกป้องสุขภาพของคุณ:ในระหว่างการเดินทาง ควรรักษาสุขอนามัยที่ดีดื่มน้ำให้เพียงพอและหลีกเลี่ยงการกำหนดแผนการเดินทางจนเกินกำหนด
สำหรับผู้ที่พบว่าการพักผ่อนเป็นเรื่องยาก การกำหนดตารางการพักผ่อนเป็นสิ่งสำคัญ
ที่มา: https://www.verywellhealth.com/leisure-sickness-8764436
