การประชุมสภาพอากาศของสหประชาชาติครั้งต่อไปคือ COP30 และจะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 10-21 พฤศจิกายน 2568 ที่เมืองเบเลง ซึ่งเป็นเมืองหลวงของรัฐปาราของบราซิล
การประชุมครั้งนี้ สืบเนื่องจากการประชุม COP29 ซึ่งรวบรวมประเทศต่าง ๆ เกือบ 200 ประเทศเข้าด้วยกันเพื่อประสานงานการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศทั่วโลก เมื่อปี 2567 ที่บากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน
เราจะสรุปผลลัพธ์หลักของ COP29 และประเด็นที่ต้องจับตามองบนเส้นทางสู่ COP30 ในปี 2025 ที่กำลังจะมีขึ้นในปีนี้
การประชุมภาคี (COP) คืออะไร และเหตุใดจึงสำคัญ?
COP ย่อมาจาก Conference of the Parties เป็นการประชุมระดับสูงประจำปี ซึ่งจัดโดยกรอบอนุสัญญาแห่งสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (UNFCCC)
เรียกอีกอย่างว่าอนุสัญญาว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของสหประชาชาติ COP มีความสำคัญเนื่องจากนำผู้แทนจากเกือบทุกประเทศทั่วโลกมารวมกันเพื่อเจรจาเป้าหมายระดับโลกในการแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ นำเสนอแผนการของแต่ละประเทศในการสนับสนุนเป้าหมายเหล่านั้น และรายงานความคืบหน้าของแผนเหล่านั้น
COP ด้านสภาพอากาศจะจัดขึ้นในเมืองต่างๆ ทุกปีเพื่อแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของความร่วมมือระหว่างประเทศต่างๆ ทั่วโลก COP29 เป็น COP ครั้งที่ 29 ที่จัดขึ้นที่บากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน ส่วน COP30 ในปีนี้ จะจัดขึ้นที่เมืองเบเลง ประเทศบราซิล
สรุปสาระสำคัญการประชุม COP29
1. การเงินด้านสภาพภูมิอากาศ
- เป้าหมายสำคัญ กำหนดเป้าหมายการเงินใหม่ (NCQG) ที่จะมาแทนเป้าหมายเดิม 100,000 ล้านดอลลาร์ต่อปี
- จุดประสงค์ ให้ประเทศพัฒนาแล้วสนับสนุนประเทศกำลังพัฒนาในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- รูปแบบ คาดหวังการสนับสนุนแบบเงินให้เปล่าและเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ
2. การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
- NDCs 3.0 แผนปฏิบัติการแห่งชาติตั้งแต่กุมภาพันธ์ 2025 ถึง 2035
- เป้าหมายระยะยาว มุ่งสู่การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ภายในปี 2050
- ความท้าทาย ควบคุมอุณหภูมิโลกไม่ให้สูงเกิน 1.5 องศาเซลเซียส
- การประเมิน ใช้ผลจาก The First Global Stocktake (GST-1) เพื่อทบทวนความก้าวหน้า
3. การชดเชยความเสียหาย (Loss and Damage)
- หลักการ สนับสนุนประเทศที่ได้รับผลกระทบรุนแรงเกินกว่าจะปรับตัวได้
- ครอบคลุม ทั้งภัยพิบัติฉับพลัน (พายุ น้ำท่วม) และผลกระทบระยะยาว (น้ำทะเลสูงขึ้น การรุกล้ำของน้ำเค็ม)
- ประเด็นเจรจา กำหนดกฎเกณฑ์และแนวทางการเข้าถึงกองทุนที่จัดตั้งไว้แล้วจาก COP28
4. ข้อตกลงปารีส ข้อ 6
- เน้น การดำเนินงานร่วมกันระหว่างประเทศแบบสมัครใจ
- รูปแบบความร่วมมือ การซื้อขายเครดิตคาร์บอน แลกเปลี่ยนเทคโนโลยี และการสนับสนุนทางการเงิน
5. กลยุทธ์การปรับตัว
- จุดมุ่งหมาย เพิ่มความยืดหยุ่นต่อเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรง
- การพัฒนา กำหนดตัวชี้วัดที่ชัดเจนทั้งในระดับโลกและระดับพื้นที่
- การดำเนินการ ปรับใช้ตามบริบทของแต่ละประเทศ
COP29 จึงเป็นเวทีสำคัญที่มุ่งแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะในด้านการเงิน การลดก๊าซเรือนกระจก และการปรับตัวของประเทศต่าง ๆ
COP29 เกิดอะไรขึ้น?
COP29 มีผู้นำจากเกือบ 200 ประเทศเข้าร่วม รวมถึงประเทศไทย เพื่อเสนอแนวทางเชิงรุกและรายงานความก้าวหน้าในการแก้ไขปัญหาเร่งด่วนจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ในขณะที่ก่อนการประชุม COP29 ไม่นาน ทีมถ่ายโอนอำนาจของโดนัลด์ ทรัมป์ ว่าที่ประธานาธิบดีสหรัฐเตรียมคำสั่งฝ่ายบริหาร และคำประกาศถอนตัวจากข้อตกลงสภาพภูมิอากาศปารีส
ด้วยการเจรจาที่ล่าช้าและการสร้างฉันทามติที่ยากลำบาก COP29 ไม่ได้เห็นชัยชนะครั้งใหญ่สำหรับความก้าวหน้าด้านสภาพภูมิอากาศที่เราหวังไว้
ในช่วงสุดท้ายของการประชุม ประเทศต่าง ๆ ได้ตกลงกันว่าจะระดมเงิน 300,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อปีในด้านการเงินเพื่อสภาพอากาศภายในปี 2035 ซึ่งจำนวนดังกล่าวยังต่ำกว่าตัวเลข 1 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ มาก ซึ่งโดยทั่วไปแล้วถือเป็นความมุ่งมั่นขั้นต่ำต่อปีที่จะเร่งให้เกิดความก้าวหน้าในการบรรเทาและปรับตัวต่อสภาพอากาศ ขณะเดียวกันก็ปกป้องประชากรกลุ่มเปราะบางด้วย
อย่างไรก็ตาม ยังมีจุดสว่างบางประการ รวมถึงข้อตกลงที่สัญญาว่าจะปลดปล่อยพลังของตลาดคาร์บอนที่ได้รับการควบคุมอย่างดี นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาในเชิงบวกนอกเหนือจากการเจรจาอย่างเป็นทางการ เช่น ความมุ่งมั่นใหม่จากบราซิลและประเทศอื่น ๆ
บทเรียนจาก COP29
- เส้นทางสู่การประชุม COP30 จะเป็นเส้นทางที่ขรุขระ เราต้องเผชิญกับความท้าทายมากมายในการเอาชนะช่องว่างทางการเงินและการเมืองระหว่างประเทศที่ร่ำรวยและยากจน
- เราต้องมองโลกในแง่ดีและมองไปข้างหน้าต่อไป คำมั่นสัญญาที่คลี่คลายความขัดแย้งในการประชุม COP29 ที่บากู จะช่วยกระตุ้นให้เกิดการเงินเพื่อสภาพอากาศ และวางรากฐานสำหรับข้อตกลงที่มีความทะเยอทะยานมากขึ้นในการประชุม COP30 ที่เบเลง
- เพื่อให้เกิดความก้าวหน้าอย่างมีนัยสำคัญในด้านสภาพภูมิอากาศ ทุกฝ่ายจะต้องเรียกร้องความโปร่งใสและความรับผิดชอบที่มากขึ้น
เป้าหมายของเราที่ COP30 คืออะไร?
เรากำลังสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วไปสู่แหล่งพลังงานหมุนเวียน การใช้วิธีการแก้ปัญหาสภาพอากาศตามธรรมชาติมากขึ้น และการลงทุนมากขึ้นจากภาคส่วนสาธารณะและเอกชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อช่วยเหลือประเทศต่าง ๆ ที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมากที่สุด
เรายังทำงานเพื่อให้แน่ใจว่ามีการรวมเอาทุกฝ่ายเข้ามามีส่วนร่วมและความเท่าเทียมกันมากขึ้นในกระบวนการกำหนดนโยบายด้านสภาพอากาศ เนื่องจากความเป็นผู้นำของกลุ่มที่ถูกละเลย เช่น ชนพื้นเมืองและชุมชนท้องถิ่น (IPLC) มีความสำคัญต่อการปกป้องความหลากหลายทางวัฒนธรรมและทางชีวภาพ
ประเด็นสำคัญ ที่ต้องจับตามองใน COP30
- เลิกใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล เราต้องเร่งเลิกใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลอย่างเท่าเทียมกันเพื่อให้บรรลุเป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ภายในปี 2050 หรือเร็วกว่านั้น และเปลี่ยนไปใช้พลังงานหมุนเวียน
- สร้างสังคมที่ต้านทานต่อสภาพอากาศได้ เราต้องส่งเสริมกลุ่มคนที่ดูแลธรรมชาติให้สามารถรักษาบ้านเรือน แหล่งทำกิน และอนาคตของพวกเขาได้
- ลงทุนในกระแสเงินเพื่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เราต้องสร้างแรงบันดาลใจความมุ่งมั่นและการลงทุนในโครงการ นโยบาย และแนวปฏิบัติที่เป็นด้านบวกต่อธรรมชาติ
เราทุกคนสามารถทำอะไรได้บ้างเพื่อช่วยแก้ไขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ?
ทุกการกระทำมีความสำคัญ ทุกออนซ์ของคาร์บอน ทุกเศษส่วนขององศา ทุกวันมีความสำคัญ การดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศของผู้นำของเรามีความสำคัญ และการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศของคุณก็มีความสำคัญเช่นกัน
ก้าวต่อไปสู่ COP30
การเดินทางจาก COP29 สู่ COP30 ที่บราซิลในปี 2025 จะเป็นช่วงเวลาสำคัญของการเปลี่ยนผ่านและความท้าทายในการแก้ไขปัญหาสภาพภูมิอากาศโลก ประเด็นหลักที่จะกำหนดความสำเร็จของการประชุมครั้งหน้าประกอบด้วยการส่ง NDC ฉบับใหม่ของประเทศต่างๆ การบรรลุเป้าหมายทางการเงิน 1.3 ล้านล้านดอลลาร์ การเริ่มดำเนินการตลาดคาร์บอนตามมาตรา 6 และการปฏิรูปสถาบันการเงินระหว่างประเทศ
ความเห็นที่ปรึกษาของ ICJ จะสร้างบรรทัดฐานใหม่ในการรับผิดชอบของรัฐต่อวิกฤตสภาพภูมิอากาศ ขณะที่การถอนตัวของสหรัฐฯ จากข้อตกลงปารีสอีกครั้งอาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อความร่วมมือระดับโลก
COP30 ที่จัดขึ้นในใจกลางป่าฝนอเมซอนจะเป็นสัญลักษณ์อันทรงพลังถึงความเร่งด่วนในการรักษาระบบนิเวศที่สำคัญของโลก และเป็นโอกาสสำคัญในการประเมินว่าประชาคมโลกจะสามารถบรรลุเป้าหมายการควบคุมอุณหภูมิโลกไม่ให้เพิ่มเกิน 1.5 องศาเซลเซียสได้หรือไม่
ความสำเร็จของการประชุม COP30 จะขึ้นอยู่กับความสามารถของประเทศต่างๆ ในการแปลงคำมั่นสัญญาให้เป็นการกระทำที่เป็นรูปธรรม การระดมทุนที่เพียงพอ และการสร้างกลไกความร่วมมือที่มีประสิทธิภาพ ท่ามกลางความท้าทายทางการเมืองและเศรษฐกิจที่ทุกประเทศกำลังเผชิญ
อ้างอิง
https://www.clydeco.com/en/insights/2024/12/cop29-review-of-outcomes-and-the-road-to-cop30
บทความอื่น ที่น่าสนใจ
