“ข้อไหล่ติดเป็นภาวะที่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดไหล่ และไม่สามารถเคลื่อนไหวข้อไหล่ได้สุดพิสัยข้อ ไม่ว่าจะขยับเอง หรือให้ผู้อื่นช่วยขยับให้”-พญ.ชยาภรณ์ โชติญาณวงษ์-
สาเหตุของข้อไหล่ติด ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่จากการศึกษาทางพยาธิสรีรวิทยา พบการอักเสบของเยื่อหุ้มข้อ และมีการหนาตัวของเยื่อหุ้มข้อเป็นพังผืดตามมาทำให้เคลื่อนไหวข้อได้น้อยลงพบได้ประมาณ 2-5% ของประชากรมักเกิดกับผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย มักเป็นกับแขนที่ไม่ถนัดมากกว่าข้างที่ถนัด และมีโอกาสเป็นทั้ง 2 ข้าง ได้ประมาณ 20-30% พบได้บ่อยในผู้ที่มีอายุระหว่าง 40-60 ปีและพบว่า ผู้ที่เป็นโรคเบาหวานโรคของต่อมธัยรอยด์ และโรคหัวใจ มีโอกาสเกิดภาวะข้อไหล่ติดได้มากกว่าคนทั่วไป
อาการของโรคข้อไหล่ติดมี 3 ระยะ ได้แก่ ระยะปวดระยะข้อติดและระยะฟื้นตัว
1. ระยะปวด ผู้ป่วยจะรู้สึกว่าอาการปวดค่อยๆ เป็นมากขึ้น ปวดเมื่อมีการเคลื่อนไหว ปวดมากตอนกลางคืนจนรบกวนการนอน พิสัยการเคลื่อนไหวของข้อจะค่อยๆ ลดลง ระยะนี้มักนาน 2-9 เดือน
2. ระยะข้อติด อาการปวดจากระยะแรกเริ่มลดลง พิสัยการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ในทุกทิศทางลดลงชัดเจน อาจส่งผลต่อกิจวัตรประจำวันอย่างมาก ระยะนี้ทั่วไปนาน 4-12 เดือน
3. ระยะฟื้นตัว อาการปวดจะลดลง พิสัยการเคลื่อนไหวของข้อไหล่จะค่อยๆ ดีขึ้นในช่วง 5 เดือน ถึง 2 ปี
การวินิจฉัยโรคแพทย์สามารถวินิจฉัยได้จากการซักประวัติและตรวจร่างกายส่วนการตรวจเพิ่มเติม เช่น เอกซเรย์ เอ็มอาร์ไอ การตรวจด้วยเครื่องอัลตราซาวนด์เพื่อแยกโรคอื่นๆ ออกไปตามความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละราย
เป้าหมายของการรักษา คือ การลดความเจ็บปวดเพิ่มพิสัยของการเคลื่อนไหวและการกลับมาใช้งานข้อไหล่ในการทำกิจวัตรประจำวัน
เนื่องจากโดยทั่วไปข้อไหล่ติดเป็นภาวะที่หายได้เอง การรักษาแบบประคับประคองตามระยะของโรคจะช่วยให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่อาการดีขึ้น ในระยะปวดการรักษาเน้นลดอาการปวดและการอักเสบอาจให้ยาแก้ปวดและต้านการอักเสบ การออกกำลังเพื่อคงพิสัยข้อ เมื่อเข้าสู่ระยะข้อติดอาการปวดเริ่มน้อยลง การรักษาจะเน้นการเพิ่มพิสัยข้อ ผู้ป่วยสามารถออกกำลังกายได้เองโดยการยืดดัดข้อไหล่ทุกวัน โดยก่อนการดัดข้อไหล่ควรประคบด้วยแผ่นความร้อน หลังดัดข้อไหล่แล้วอาจใช้แผ่นความเย็นประคบป้องกันการอักเสบ หากไม่ดีขึ้นอาจพิจารณาทำกายภาพบำบัดโดยการใช้อุปกรณ์ให้ความร้อนต่างๆ และการดัดข้อไหล่โดยนักกายภาพบำบัดจะช่วยทำให้อาการเป็นปกติเร็วขึ้น อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยควรต้องช่วยตนเองด้วยการยืดดัดข้อไหล่ทุกวันร่วมด้วย สุดท้ายในระยะฟื้นตัว จะเน้นการออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่
หากอาการข้อไหล่ติดไม่ดีขึ้นจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันหลังการรักษาอย่างเต็มที่ 4-6 เดือน แพทย์อาจพิจารณารักษาโดยการผ่าตัด เช่น การดมยาสลบเพื่อดัดข้อไหล่ หรือการผ่าตัดส่องกล้องไปตัดผังผืดหรือเนื่อเยื่อที่ยึดข้อไหล่ เป็นต้น
บทความโดย : อ.พญ.ชยาภรณ์ โชติญาณวงษ์ ภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล
ข่าวอื่นที่น่าสนใจ
“วิตามินดี” ดีอย่างไร?
https://www.thaiquote.org/content/248414
ออกกำลังกาย แต่ทำไม?.. น้ำหนักถึงไม่ลด
https://www.thaiquote.org/content/248438
5 เคล็ดลับดื่มน้ำดูแลไต
https://www.thaiquote.org/content/248471
