ในยุคที่เราต้องเผชิญกับปัญหาสิ่งแวดล้อมที่รุนแรงขึ้นทุกวัน วันรีไซเคิลโลก (Global Recycling Day) ซึ่งตรงกับวันที่ 18 มีนาคม ได้กลายเป็นวันสำคัญที่กระตุ้นให้ผู้คนทั่วโลกตระหนักถึงความสำคัญของการรีไซเคิลและการจัดการขยะอย่างมีประสิทธิภาพ การรีไซเคิลไม่เพียงแต่ช่วยลดปริมาณขยะที่ถูกทิ้ง แต่ยังสามารถเปลี่ยนขยะให้กลายเป็นทรัพยากรที่มีคุณค่าได้อีกด้วย
ความสำคัญของการรีไซเคิล
ทุกปีทั่วโลก ผลิตขยะมากกว่า 2,000 ล้านตัน ขณะที่ขยะพลาสติกมากกว่า 8 ล้านตัน ก็ไหลลงสู่มหาสมุทรทุกปี ส่งผลกระทบต่อสัตว์น้ำ เช่น เต่าทะเล วาฬ และนกทะเล และตัวเลขนี้จะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ หากไม่มีการนำกลับมารีไซเคิล
ดังนั้น การรีไซเคิล จึงเป็นหนทางหนึ่งที่ช่วยแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะเป็นกระบวนการนำวัสดุที่ไม่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ เป็นการสร้างเศรษฐกิจหมุนเวียน ช่วยสร้างงานในอุตสาหกรรมรีไซเคิล โดยการแปรรูปหรือเปลี่ยนสภาพให้อยู่ในรูปแบบที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อีกครั้ง ซึ่งมีหลายประเภทของวัสดุที่สามารถนำมารีไซเคิล เช่น กระดาษ พลาสติก โลหะ และแก้ว การรีไซเคิลช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติใหม่ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และช่วยประหยัดพลังงาน
ขยะรีไซเคิล ถือเป็น “ทรัพยากรที่ 7″
ถ้าพูดถึงทรัพยากรธรรมชาติของโลก เรามักนึกถึงทรัพยากร 6 สิ่งที่สำคัญที่สุด คือ น้ำ อากาศ น้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ ถ่านหิน และแร่ธาตุ ทรัพยากรเหล่านี้เป็นรากฐานของการดำรงชีวิต ซึ่งหากไม่มีทรัพยากรเหล่านี้ มนุษยชาติไม่สามารถอยู่รอดได้
ด้วยเหตุนี้ Global Recycling Foundation จึงกำหนดให้วัสดุรีไซเคิลเป็น “ทรัพยากรที่ 7” (The Seventh Resource) ซึ่งสามารถนำมาใช้ซ้ำแล้วซ้ำอีก เพื่อช่วยแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม ถือเป็นทรัพยากร ที่มีคุณค่าไม่แพ้ทรัพยากรธรรมชาติ เนื่องจากมีประโยชน์หลายประการ ดังนี้
- การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การรีไซเคิลช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ เช่น น้ำ สถานที่ และพลังงานในการผลิตวัสดุใหม่ ทำให้สามารถอนุรักษ์ทรัพยากรที่มีอยู่ได้
- ลดปริมาณขยะ การรีไซเคิลช่วยลดปริมาณขยะที่ถูกทิ้งลงในหลุมฝังกลบ ซึ่งสามารถช่วยลดปัญหามลพิษและปัญหาสิ่งแวดล้อมได้
- การสร้างงาน อุตสาหกรรมรีไซเคิลสร้างงานใหม่ในหลายด้าน เช่น การเก็บรวบรวม การแยกประเภท การผลิตวัสดุใหม่ และการจัดการขยะ ทำให้เกิดโอกาสในการทำงานในชุมชน
- ประหยัดพลังงาน การผลิตสินค้าจากวัสดุรีไซเคิลมักใช้พลังงานน้อยกว่าการผลิตจากวัสดุใหม่ ส่งผลให้ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
- ส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน การนำขยะกลับมาใช้ใหม่ส่งเสริมแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ที่ช่วยให้ทรัพยากรถูกใช้ซ้ำและลดการสร้างของเสีย
- เพิ่มความตระหนักรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม การรีไซเคิลช่วยเพิ่มความตระหนักรู้ในสังคมเกี่ยวกับการจัดการขยะและการรักษาสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่ดีในชุมชน
- สร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ วัสดุรีไซเคิลสามารถนำมาผลิตสินค้าใหม่ที่มีคุณภาพและมีความหลากหลาย เช่น กระดาษ พลาสติก และโลหะ เป็นต้น
- สร้างงานใหม่ อุตสาหกรรมการรีไซเคิลสร้างงานใหม่ในชุมชน ซึ่งสามารถช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจในท้องถิ่น
การนำขยะรีไซเคิลมาใช้จึงไม่เพียงแต่ช่วยลดปัญหาสิ่งแวดล้อม แต่ยังช่วยส่งเสริมเศรษฐกิจและสร้างสังคมที่ยั่งยืนอีกด้วย
ตัวอย่าง การเปลี่ยนขยะให้กลายเป็นทรัพยากรที่มีคุณค่า
- ขวดแก้ว 1 ขวด เมื่อรีไซเคิลสามารถประหยัดพลังงานเพียงพอที่จะเปิดหลอดไฟ LED 4 วัตต์ ได้นานถึง 4 ชั่วโมง
- โทรศัพท์มือถือ 1 เครื่อง เมื่อรีไซเคิลอย่างถูกวิธี สามารถนำโลหะมีค่ากลับมาใช้ใหม่ได้ เช่น ทองคำ เงิน ทองแดง ซึ่งลดการทำเหมืองใหม่
- ยางรถยนต์เก่า 1 เส้น สามารถนำไปรีไซเคิลเป็นพื้นสนามเด็กเล่น พื้นลู่วิ่ง หรือผสมในยางมะตอยสำหรับถนน
- น้ำมันพืชใช้แล้ว 1 ลิตร สามารถนำไปผลิตเป็นไบโอดีเซลได้เกือบ 1 ลิตร ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
- กระดาษ 1 ตัน ช่วยรักษาต้นไม้ได้ถึง 17 ต้น
- เศษอาหาร 10 กิโลกรัม เมื่อนำไปทำปุ๋ยหมัก สามารถผลิตปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพดีได้ประมาณ 4 กิโลกรัม ลดการใช้ปุ๋ยเคมี
- กระป๋องเหล็ก 1 ตัน เมื่อรีไซเคิลช่วยประหยัดแร่เหล็ก 5 ตัน ถ่านหิน 0.5 ตัน และลดการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ได้ 86%
- ขวดพลาสติก PET 5 ขวด สามารถผลิตเป็นกระเป๋าช้อปปิ้งได้ 1 ใบ ช่วยลดการใช้ถุงพลาสติกใหม่
- แบตเตอรี่รถยนต์ 1 ก้อน เมื่อรีไซเคิลสามารถนำตะกั่วกลับมาใช้ใหม่ได้ถึง 97% ลดการปนเปื้อนในดินและแหล่งน้ำ
จะเห็นได้ว่า ทุกสิ่งที่อยู่รอบ ๆ ตัวเรา มีโอกาสกลับมาใช้ใหม่ได้หากเรามีการคัดแยกอย่างถูกวิธี จะช่วยลดขยะได้อย่างมหาศาล ที่สำคัญนำกล้บมาสร้างประโยชน์ได้อย่างไม่สิ้นสุด
วิธีการมีส่วนร่วมในวันรีไซเคิลโลก
ในวันรีไซเคิลโลก เราทุกคนสามารถมีส่วนร่วมได้หลายวิธี เช่น
- จัดกิจกรรมรีไซเคิล ชวนเพื่อนบ้านหรือชุมชนมาร่วมกิจกรรมรีไซเคิล เช่น การจัดงานแลกเปลี่ยนของใช้ การเก็บขยะในพื้นที่สาธารณะ
- ให้ความรู้ สอนเด็ก ๆ และคนในครอบครัวเกี่ยวกับการรีไซเคิลและความสำคัญของการลดขยะ
- เลือกผลิตภัณฑ์ที่สามารถรีไซเคิลได้ สนับสนุนการใช้ผลิตภัณฑ์ที่สามารถนำไปรีไซเคิลได้และลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียว
ดังนั้น “วันรีไซเคิลโลก” จึงเป็นโอกาสที่ดีในการกระตุ้นให้ทุกคนตระหนักถึงความสำคัญของการรีไซเคิล และร่วมมือกันในการเปลี่ยนขยะให้เป็นทรัพยากรที่มีค่า การเริ่มต้นจากตัวเราเองสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงในระดับใหญ่ได้ อย่าลืมว่า “ขยะ” ที่เราทิ้งไปในวันนี้ อาจเป็น “ทรัพยากร” ที่มีค่าในอนาคต ขอให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการรักษาสิ่งแวดล้อมและสร้างโลกที่น่าอยู่สำหรับคนรุ่นต่อไป!
อ้างอิง
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
https://www.ipst.ac.th/knowledge/99649/recycling-day.html
https://www.igreenstory.co/recycle-2/#google_vignette
บทความอื่น ๆ ที่น่าสนใจ
ลดปัญหาขยะมูลฝอยชุมชน! ไทยพัฒนา “เครื่องคัดแยกขวดและกระป๋อง”
