ปัจจุบันเศรษฐกิจสีเขียวในประเทศไทยกำลังเติบโตอย่างต่อเนื่อง ด้วยแรงขับเคลื่อนจากทั้งภาครัฐและเอกชนที่ตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาอย่างยั่งยืน ข้อมูลจากองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ระบุว่า การจ้างงานในเศรษฐกิจสีเขียวของไทยคิดเป็น 7% ของการจ้างงานทั้งหมด ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกที่ 6% และมีแนวโน้มสร้างงานเพิ่มอีกกว่า 1.2 ล้านตำแหน่งภายในปี 2030
มาดูกันว่า 9 ‘งานสีเขียว’ ที่กำลังมาแรง! สร้างรายได้ถึง 3 เท่า ที่ตลาดงานไทยกำลังขาดแคลนคนเป็นแสนอัตรามีอะไรน่าสนใจบ้าง?
ภาคธุรกิจหลักที่กำลังปรับตัวสู่ความยั่งยืน
4 ภาคธุรกิจใหญ่ของไทยกำลังเร่งปรับตัวสู่ความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ได้แก่
- ภาคธุรกิจพลังงานและเคมี
- ภาคธุรกิจอาหารและเกษตร
- ภาคธุรกิจการดูแลสุขภาพ
- ภาคธุรกิจการท่องเที่ยวและการโรงแรม
ธุรกิจเหล่านี้ต้องรีบปรับตัวเนื่องจากเป็นผู้ใช้ทรัพยากรธรรมชาติจำนวนมากและปล่อยมลพิษสูง หากไม่เปลี่ยนแปลงอาจสูญเสียโอกาสทางธุรกิจในอนาคต
นโยบายภาครัฐสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจสีเขียว
รัฐบาลไทยได้ออกมาตรการสนับสนุนหลายรูปแบบ เช่น
- ยกเว้นภาษีนำเข้าเครื่องจักรที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
- ส่งเสริมให้ธนาคารปล่อยเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำสำหรับโครงการสีเขียว
- สนับสนุนการติดตั้งโซลาร์เซลล์และแหล่งพลังงานสะอาดอื่นๆ
- เพิ่มภาษีสำหรับบริษัทที่ปล่อยมลพิษสูง
8 อาชีพสีเขียวที่น่าจับตามอง
- ผู้จัดการด้านความยั่งยืน งานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนานโยบาย ESG (Environmental, Social, and Governance) และการรายงานความยั่งยืนขององค์กร
- นักวิทยาศาสตร์ข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม ใช้ Big Data วิเคราะห์สภาพแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
- วิศวกรพลังงานทดแทน ออกแบบ ติดตั้ง และบำรุงรักษาระบบพลังงานทดแทน เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม และชีวมวล
- วิศวกรโดรน ในอนาคตจะเป็นอาชีพใหม่ที่น่าสนใจ เช่น นักขับโดรนภาคเกษตร งานบรรเทาและบรรเทาสาธารณภัย หรือใช้เพื่อตรวจสอบสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ และทำแผนที่การเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศต่างๆ ทั่วโลกหรือใช้ปลูกป่า และอีกหลายๆ กิจการที่ต้องใช้โดรนมากขึ้นในอนาคต
- ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการขยะ พัฒนากระบวนการและเทคโนโลยีใหม่ในการลดและจัดการขยะอย่างยั่งยืน
- นักเกษตรอินทรีย์ ผลิตและส่งเสริมการเกษตรแบบยั่งยืนที่ไม่ใช้สารเคมี
- ผู้ดูแลระบบโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ ดูแลการออกแบบ พัฒนา ทดสอบ และการบำรุงรักษาโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ โดยเน้นการผลิตและการจ่ายไฟฟ้าเป็นพิเศษ
- ผู้เชี่ยวชาญด้านการอนุรักษ์และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม จัดการทรัพยากรธรรมชาติ อนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ และฟื้นฟูพื้นที่สีเขียว
- นักออกแบบสถาปัตยกรรมสีเขียว ออกแบบอาคารที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและมีประสิทธิภาพพลังงานสูง
น่าสนใจว่า ปัจจุบันพนักงานที่มีทักษะด้านงานสีเขียวในไทยยังขาดแคลนมาก ทำให้ค่าตอบแทนพุ่งสูงขึ้นถึง 3 เท่า โดยเฉพาะในธุรกิจท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และพลังงานสะอาด
ทักษะสำคัญที่ต้องมีเพื่อประสบความสำเร็จในงานสีเขียว (A-S-K)
สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) แนะนำทักษะหลัก 3 ประการสำหรับงานสีเขียว:
- A – Attitude ทัศนคติที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน
- S – Skill ทักษะสำคัญ ได้แก่
- การสื่อสาร
- ความสามารถในการปรับตัว
- ความคิดสร้างสรรค์
- การคิดเชิงออกแบบ (design thinking)
- K – Knowledge ความรู้เชิงเทคนิค
- ด้านวิศวกรรมและเทคนิค
- ด้านวิทยาศาสตร์ (STEM)
- ด้านการจัดการดำเนินงาน
- ด้านการติดตามประเมินผล
นอกจากนี้ ควรเพิ่มเติมทักษะสีเขียวเฉพาะทาง เช่น
- การจัดการและพัฒนากลยุทธ์ด้านสิ่งแวดล้อม
- ทักษะเกี่ยวกับพลังงานและการลดคาร์บอน
- ทักษะด้านโครงสร้างพื้นฐานและการเดินทางสีเขียว
- ทักษะการเงินเพื่อความยั่งยืน
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อพัฒนาแรงงานสีเขียว
ทีดีอาร์ไอเสนอแนะให้ภาครัฐเร่งดำเนินการ 4 ประการสำคัญ
- ปรับการพัฒนาแรงงานตามนโยบายเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ โดยสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน
- วางระบบข้อมูลเพื่อระบุทักษะและจัดทำแผนพัฒนา โดยใช้ Big Data วิเคราะห์ความต้องการของตลาด
- พัฒนาทักษะ STEM ให้เข้มแข็ง โดยฝึกอบรมผู้สอนและปรับการเรียนรู้แบบสหวิทยาการ
- ฝึกทักษะแรงงาน โดยใช้แนวทางเฉพาะสำหรับแต่ละกลุ่ม
- อุดหนุนนายจ้างให้ฝึกทักษะสีเขียวแก่แรงงานในระบบ
- แจกคูปองฝึกทักษะให้แรงงานนอกระบบ
- สนับสนุนการฝึกทักษะเพื่อเปลี่ยนงานให้แก่แรงงานกลุ่มเสี่ยงในธุรกิจสีน้ำตาล
หากประเทศไทยไม่เร่งยกระดับทักษะสีเขียวโดยเฉพาะทักษะ STEM ที่ขาดแคลนอย่างมาก การปรับตัวสู่เศรษฐกิจสีเขียวจะเป็นไปอย่างล่าช้า ส่งผลให้เสียโอกาสในการสร้างงานที่มีรายได้ดี และอาจทำให้แรงงานจำนวนมากตกงานหรือได้งานที่มีรายได้ต่ำ
ดังนั้น ในอนาคตการลงทุนในทักษะสีเขียวและการพัฒนาบุคลากรอย่างต่อเนื่องจะเป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้ไทยสามารถก้าวเข้าสู่เศรษฐกิจสีเขียวได้อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างโอกาสใหม่ ๆ ให้คนไทยทั้งในด้านรายได้และความยั่งยืนของประเทศ
งานสีเขียวคืออนาคตที่รอคุณอยู่ เตรียมตัวให้พร้อมเพื่อโอกาสใหม่ในเศรษฐกิจสีเขียวของไทย!
อ้างอิง
https://www.thaichamber.org/news/view/510/2434/tcc-business-insight-:-7-green-skills-2024
https://creativetalkconference.com/green-skills-the-future-skills/
https://th.jobsdb.com/th/career-advice/article/green-jobs
บทความอื่น ที่น่าสนใจ
