รัฐบาลเวียดนามประกาศแผนการปฏิรูประบบราชการครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ โดยมีเป้าหมายลดจำนวนกระทรวงและหน่วยงานรัฐ รวมถึงปลดข้าราชการกว่า 100,000 คน เพื่อลดความซ้ำซ้อนและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน การปรับโครงสร้างนี้จะลดจำนวนหน่วยงานภายใต้รัฐบาลจาก 30 หน่วยงาน เหลือเพียง 21 หน่วยงาน ผ่านการควบรวมกระทรวงสำคัญหลายแห่ง เช่น กระทรวงแผนการและการลงทุน ควบรวมกับกระทรวงการคลัง กระทรวงคมนาคม ควบรวมกับกระทรวงก่อสร้าง และกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ควบรวมกับกระทรวงเกษตรและพัฒนาชนบท โดยการเปลี่ยนแปลงนี้คาดว่าจะแล้วเสร็จภายในวันที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2568
โดยมีการควบรวมกระทรวงสำคัญ เช่น
- กระทรวงแผนการและการลงทุน ควบรวมกับ กระทรวงการคลัง
- กระทรวงคมนาคม ควบรวมกับ กระทรวงก่อสร้าง
- กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ควบรวมกับ กระทรวงเกษตรและพัฒนาชนบท
- กระทรวงสารสนเทศและการสื่อสาร ควบรวมกับ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
- กระทรวงแรงงาน ทหารผ่านศึก และสวัสดิการสังคม โอนไปยัง กระทรวงมหาดไทย
มาตรการช่วยเหลือข้าราชการที่ได้รับผลกระทบ
รัฐบาลเวียดนามได้ออกพระราชกฤษฎีกา 3 ฉบับ โดยมีมาตรการช่วยเหลือ เช่นเพื่อบรรเทาผลกระทบต่อข้าราชการที่ถูกปลด ให้การสนับสนุนด้านการเงิน สวัสดิการประกันภัย ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ รวมถึงโครงการฝึกอบรมและโบนัสสำหรับบุคลากรที่มีความสามารถ โดยรัฐบาลตั้งเป้าลดหน่วยงานภายในกระทรวงและองค์กรระดับกระทรวงลง 15-20% ซึ่งจะช่วยให้ระบบราชการมีขนาดเล็กลง กระชับขึ้น และลดภาระงบประมาณของรัฐ
เป้าหมายเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ และดึงดูดการลงทุน
แผนการปฏิรูปนี้เป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์พัฒนาเศรษฐกิจของเวียดนาม โดยตั้งเป้าหมายให้ประเทศก้าวสู่การเป็น ประเทศรายได้สูงภายในปี พ.ศ. 2588 โดยเน้นการบริหารงานภาครัฐที่มีประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ
รองนายกรัฐมนตรีเหงียน ฮวา บิญห์ ได้กล่าวว่า
│ “เราต้องไม่ปล่อยให้หน่วยงานรัฐกลายเป็นที่หลบภัยของคนขี้เกียจ”
ซึ่งสะท้อนถึงความจริงจังในการลดความไร้ประสิทธิภาพของระบบราชการ ขณะที่เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์ โต หลาม ได้เน้นย้ำว่าการใช้จ่ายงบประมาณอย่างสิ้นเปลืองเป็นปัญหาร้ายแรงกว่าการทุจริต
กระทรวงมหาดไทยของเวียดนามประเมินว่า การปรับโครงสร้างครั้งนี้จะใช้งบประมาณ 182,000 ล้านบาท แต่จะช่วยประหยัดงบประมาณได้ถึง 158,000 ล้านบาทในช่วง 5 ปีข้างหน้า ซึ่งเป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาระบบบริหารภาครัฐให้มีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับการเติบโตของเศรษฐกิจ แม้ว่าปัจจุบันเศรษฐกิจเวียดนามจะเติบโตถึง 7.09% แต่ก็ยังต้องเผชิญกับปัญหาด้านคอร์รัปชันและการขาดแคลนบุคลากรที่มีคุณภาพ ซึ่งส่วนหนึ่งเกิดจากเงินเดือนข้าราชการที่ต่ำ
เวียดนาม vs. ไทย: โครงสร้างภาครัฐต่างกันอย่างไร?
เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศไทย เวียดนามกำลังปรับโครงสร้างหน่วยงานรัฐเพื่อลดจำนวนกระทรวงและข้าราชการ ขณะที่ประเทศไทยยังคงมี 20 กระทรวงและข้าราชการประมาณ 3 ล้านคน โดยเศรษฐกิจไทยในปี 2024 เติบโตเพียง 2.6% ซึ่งต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้ สำหรับปี 2025 คาดว่า GDP จะเติบโตในช่วง 2.4% – 2.9% ซึ่งต่ำกว่าเวียดนามที่มีอัตราการเติบโตที่สูงกว่า แม้ว่าประเทศไทยจะยังไม่มีแผนปฏิรูประบบราชการในระดับเดียวกับเวียดนาม แต่ก็มีความพยายามในการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารงานของรัฐเพื่อรองรับการเติบโตทางเศรษฐกิจในอนาคต
เวียดนาม
- ปรับโครงสร้าง ลดจำนวนกระทรวงจาก 30 เหลือ 21
- ปลดข้าราชการ 100,000 คน
- GDP เติบโต 7.09% ในปีที่ผ่านมา
ไทย
- มี 20 กระทรวง
- ข้าราชการไทยประมาณ 3 ล้านคน
- GDP ไทยเติบโตเพียง 2.6% ในปี 2024 (ต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้ที่ 3.4%)
- คาดว่า GDP ไทยปี 2025 จะเติบโตระหว่าง 2.4% – 2.9%
ซึ่งประเทศไทยมีงบประมาณรายจ่ายประจำปีที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยในปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 (ค.ศ. 2025) งบประมาณรายจ่ายประจำปีอยู่ที่ 3,752,700 ล้านบาท และในปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 (ค.ศ. 2026) เพิ่มขึ้นเป็น 3,780,600 ล้านบาท สรุปได้ว่า แม้ประเทศไทยจะมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่กว่าในปัจจุบัน แต่เวียดนามมีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจที่สูงกว่าและมีประชากรวัยทำงานมากกว่า ซึ่งอาจส่งผลให้เวียดนามมีศักยภาพในการแซงหน้าไทยในด้านเศรษฐกิจในอนาคต
